Việc giảm phát thải đang là ưu tiên toàn cầu, và điện khí hóa các phương tiện công cộng là cách hợp lý để đạt được mục tiêu đó.
Ô nhiễm không khí đang làm gia tăng tỷ lệ tử vong của các bệnh như đột quỵ, bệnh tim, ung thư phổi và nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính, ô nhiễm không khí là thủ phạm gây ra cái chết của hàng triệu người mỗi năm.
Ô nhiễm không khí và khí thải từ các phương tiện giao thông đang ngày càng được quan tâm trên phạm vi toàn cầu. Vì thế, trong thời gian tới, xe buýt sẽ trở thành một trong những phương án hoàn hảo để các thành phố lớn trên thế giới thử nghiệm chuyển đổi sang chạy động cơ điện, nhằm nâng cao chất lượng không khí đô thị.
Từ bỏ dần động cơ diesel
Tại châu Á, cùng với việc quá trình đô thị hóa diễn ra nhanh chóng trong vòng vài thập kỷ qua, chất lượng không khí cũng giảm với tốc độ tương tự.
Ô nhiễm không khí ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương không chỉ là một nguy cơ lớn đối với sức khỏe mà còn có tác động tiêu cực tới môi trường và sản lượng nông nghiệp.
Không nói đâu xa, tại hai đô thị lớn ở Việt Nam là Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, do hệ thống tàu điện chưa đi vào hoạt động nên phương tiện giao thông công cộng duy nhất là xe buýt.
Phần lớn đội xe buýt ở 2 thành phố này sử dụng dầu diesel và do đặc thù công việc, chạy liên tục cả ngày ở dải tốc độ thấp. Vì thế, việc áp dụng công nghệ theo hướng giảm ô nhiễm môi trường lên xe buýt là hợp lý.
Không nằm ngoài xu hướng, các cơ quan quản lý giao thông và môi trường của nhiều quốc gia bắt đầu đặt ra các mốc thời gian dừng hoạt động cho xe buýt chạy bằng động cơ diesel. Đó là chưa kể các hãng xe cũng thi nhau dần từ bỏ động cơ diesel lên các sản phẩm của mình.
Đối với các đơn vị vận hành, xe buýt chạy pin có lợi thế về chi phí hoạt động nếu được quản lý đúng cách. Chi phí bảo trì đối với xe điện luôn thấp hơn xe sử dụng động cơ đốt trong, vì chúng có ít các bộ phận chuyển động hơn, và do đó ít có khả năng hỏng hóc hơn. Các đội xe cũng sẽ tiết kiệm được chi phí nhiên liệu sau khi chuyển sang sử dụng điện thay vì dầu diesel.
Xe buýt là đối tượng hoàn hảo để điện hóa
Một trong những lý do thuận lợi nhất là vì xe buýt luôn di chuyển theo quãng đường định sẵn, đơn vị vận hành sẽ dễ dàng xác định quãng đường hoạt động và vị trí đặt trạm sạc sao cho hợp lý, qua đó gần như loại bỏ khả năng xe bị hết pin giữa đường.
Xe buýt điện chạy pin sẽ cải thiện mạnh mẽ chất lượng không khí của một thành phố, vì chúng không phát thải. Bất kỳ khí thải nào liên quan đến hoạt động của xe buýt điện đều có nguồn gốc từ nơi dòng điện được sản xuất, và nếu sử dụng năng lượng tái tạo, xe buýt điện sẽ chính thức có lượng phát thải bằng 0.
Những rào cản nào khi phát triển mô hình xe buýt điện?
Đầu tiên, chi phí của một chiếc xe buýt điện sẽ cao hơn nhiều so với xe buýt chạy động cơ diesel. Tuy nhiên, sự chênh lệch này chủ yếu đến từ giá thành sản xuất bộ pin.
Chi phí sử dụng điện có thể lớn hơn do thời gian sạc và các bộ sạc sử dụng dòng diện công suất lớn sẽ còn tùy thuộc vào cách sử dụng và cơ sở hạ tầng cần thiết.
Kế đến, việc thay thế hoàn toàn bộ pin giữa vòng đời của xe buýt điện, và như đã nói ở trên, chi phí này sẽ khiến các đơn vị vận hành phải cân nhắc.
Hoạt động trong các điều kiện thời tiết khắc nghiệt hoặc những điạ hình không bằng phẳng cũng sẽ làm xe buýt điện nhanh hết pin.
Việc giảm phát thải liên quan đến hoạt động giao thông là ưu tiên toàn cầu, và điện khí hóa các phương tiện công cộng là cách hợp lý để đạt được mục tiêu đó.